1960'lı yıllar boyunca müzik hayatının ilk 10 yılında twist, country, rock'n roll gibi türlerde pek çoğu da İngilizce, Fransızca sözlü çalışmalarla kariyerinin büyük çıkışını henüz yapmadan geçirdikten sonra 1970'te bestelediği ve sadece akustik gitar, Cüneyd Orhon'un çaldığı tırnak kemençe (istanbul kemençesi) ve sesiyle kaydettiği Dağlar Dağlar onu tüm ülkede şöhrete kavuşturan ve (kendisinin de söylediği üzere) kendi sound'unu, kendisini bulmasını sağlayan eser olmuştur.
Sonrasında 1970'ler boyunca Kurtalan Ekspres'le yakaladığı ve kadife gibi bas-bariton sesine de çok yakışan muhteşem bir sound ile Türkçe müzik tarihine damga vuran müthiş kalitede eserler kaydetmişlerdir. Kurtalan Ekspres'teki özellikle multi enstrümantalist Ohannes Kemer'in icra ettiği yaylı tambur gibi etkileyici sound'a sahip makamsal enstrümanların sesinden Anadolu makamsal müziği ile The Doors, King Crimson gibi bir psychedelic batı sound'unu muhteşem bir füzyonunu icat etmişlerdir.
Bu dönemin müzikalitesinin özeti niteliğinde bir numaralı albümü olarak gördüğüm, 1976'da Batı dünyasında çıkış yakalama hayaliyle dönemin Türkiye standartları üstünde stüdyo koşullarını oluşturarak (yani Belçika'da kaydederek mesela) özenle kaydettikleri ama bu strateji tutmasa da sonuç olarak bence kariyerinin en harika albümünü elde ettiği "Baris Mancho" albümünden özellikle bahsetmek isterim.
1980'li yıllara geldiğimizde yavaş yavaş Kurtalan Ekspres'le ilişkileri açılan Barış Manço'nun artık grup müziği değil de, prodüktörle birlikte bestelerini kaydeden bir pop-rock şarkıcısı ve bestecisi gibi ilerlediğini görürüz. 1980'lerde adeta Darbe'nin otoriter atmosferinin ve peşinden gelen liberal sığlaşmanın adeta Barış Manço'nun kariyerine bile bir müzikalite azalması olarak yansıdığını görürüz belki de. Müzikalitesi 1970'li yıllardaki gibi bir doğaçlamalara açık, enstrümanistliği öne çıkarabilen muazzam bir grup müziği seviyesinde olmasa da yine de Barış Manço bestecilik becerisiyle harika parçalar yaratarak çok iyi albümler kotarmayı sürdürmüştür.
1992 ve 1995'teki son iki stüdyo albümünde, 21 Mayıs 1997'de verdiği bir radyo röportajında samimiyetle özeleştiri yapar ve "Mega Manço ve Müsaadenizle Çocuklar'daki bilgisayar altyapısı, Kurtalan Ekspres'in çaldığı tek bir nota etmez. O dönem süren televizyon programı yoğunluğu sebebiyle de o albümlere yeterince iyi vakit ayıramadım." gibisinden açıklar.
Tam olarak bu konu hakkındaki sözlerinin geçtiği dakikadan başlayacak radyo programı linki şudur: https://youtu.be/AusGXNKTixM?t=1077
28.05.2023
Bora Şahinkara
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder